Kwaad obstakel in evolutie-optimisme.

[Lanzer]

Kwaad obstakel in evolutie-optimisme.
Door Henk van Rhee 27-8-2013



Twee gebeurtenissen deden me de afgelopen week stilstaan bij het kwaad waartoe de mens in staat is.
Eerst was er die onzinnige moord 'uit verveling' door drie tieners in de Amerikaanse staat Oklahoma.
Een veelbelovende Australische honkbalspeler, die aan het joggen was, werd koelbloedig in de rug geschoten.
Dan moet je het onderscheid tussen de reële en de virtuele wereld van de games volledig kwijt zijn, dacht
ik bij mezelf. 'Fout, Henk, want nergens is aangetoond dat games tot dit soort grensvervaging kunnen leiden.
Het betreft slechts een incident.'

Terug naar het barbarendom
En toen waren er die schokkende beelden uit Syrië van slachtoffers van waarschijnlijk een gifgasaanval.
Wie het ook gedaan heeft, bij het zien van een dode en verstramde vader die nog twee jonge kinderen
probeert te beschermen, krijg ik een brok in mijn keel. Terechte massale verontwaardiging over daders
achter het gifgas. 'Maar, Henk, het is een incident. De internationale gemeenschap zal het aanpakken.'
'Straffen', 'onderzoek' en 'sancties', klinkt het alom. Terecht. Maar telkens opnieuw gebeuren er gruweldaden.
Het is van alle tijden. En zelfs in de 'beschaafde' landen zie ik geen spoor van verbetering. Integendeel.
Kijk maar eens naar de scheldpartijen op Twitter en op sites waar je commentaar kunt geven.
Dat is terug naar af, het barbarendom.

Nog eens miljoenen jaren?
Toch worden we geacht te geloven dat de mens in het evolutionaire proces dit kwaad van zelfdestructie als
vanzelf zal overwinnen. Dat optimisme lijkt me, kijkend naar de menselijke geschiedenis, echter tamelijk
absurd. Daarvoor zijn de bloedsporen die we achterlaten toch te chronisch en te massaal. Natuurlijk kun je
er nog een paar honderd miljoen jaar tegenaan gooien en zeggen dat het dan beter wordt. Maar is het niet
reëler om te zeggen dat die neiging tot het kwaad gewoon in ons zit. Deze notie behoort ook tot de kern van
het belijden van de christelijke kerk. De oude Heidelbergse catechismus zegt het op plechtige toon aldus:
'Maar zijn wij alzo verdorven, dat wij ganselijk onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad?
a wij; tenzij dan dat wij door den Geest Gods wedergeboren worden.' Staande voor de keus tussen een wel
heel precies op onze nood toegesneden wedergeboorte en nog eens miljoenen jaren van vaag
vooruitgangsgeloof, weet ik het wel...

Habakuk